На схіле лета
Калі выбоіны не засмучаюць
На памяці многіх старажылаў яшчэ той час, калі вясковыя вуліцы мелі непрывабны выгляд, літаральна патаналі ў гразі. І не толькі на пачатку вясны ці глыбокай восенню, калі ўсюды панавала бездараж. І летам вяскоўцу нярэдка трэба было хапацца за якую-небудзь жэрдку, каб падважыць воз з сенам, што загруз у лужыне, і вывалачы яго на сухое месца. Грузлі і машыны, трактары, хуткая дапамога не магла своечасова дабрацца да хворага. Пакутавалі і прыватнікі-аўтааматары, якім на сваім транспарце хацелася часам шыкануць перад аднавяскоўцамі. Але як бы ні так! Ускочыць якое-небудзь прэстыжнае аўто ў непралазную лужыну, якая на першы погляд здавалася нязначнай, і хочаш не хочаш, а выгружайся ў дарагім абутку ў гразь ды ідзі шукаць мясцовага трактарыста, тэхніка якога заўсёды стаяла на ўласным падворку...
Так было раней, пакуль за мясцовыя дарогі, вуліцы ўсур’ёз не ўзялося кіраўніцтва калгаса, які таксама нёс ад гэтага бездарожжа немалыя страты. Помніцца, як за адно лета вясковыя вуліцы пры самым непасрэдным удзеле брыгадзіра Аляксандра Бурака набылі гравійнае пакрыццё, якое належным чынам укаталі, выраўнялі. Вяскоўцы жартавалі: цяпер – хоць бокам каціся, куды хочаш: да магазіна, на ферму, зернясклад...
Праўда, і гэты час ужо мінаваў – даўно не бачылі вясковыя вуліцы абнаўлення, у многіх месцах пакрыліся выбоінамі, каляінамі. Ды і хто цяпер за іх нясе адказнасць, цяжка разабрацца. Цікава, але самі вяскоўцы да гэтай праблемы адносяцца з разуменнем, можна сказаць, па-філасофску.
– Каб толькі той бяды, што гэтыя выбоіны, – разважае дзед Міхаіл. – Паглядзіце, што ў свеце робіцца: пажары, неўраджаі, іншыя стыхійныя бедствы. У нас, дзякуй Богу, усё ціха, жыць можна...
– Во-во, праўду кажаш, сусед, – падтрымліваюць дзеда бабулькі. – Мы асабліва не засмучаемся разбітай вуліцай – хоць не так шалёна аўталіхачы лётаюць па ёй цяпер. А то баішся ўнукаў выпусціць за веснічкі, калі ў клубах пылу імчацца адна за другой гэтыя крутыя іншамаркі. Так і ёкае, замірае сэрца: не дай Бог якога няшчасця.
Слухаў я сваіх суразмоўцаў і думаў: наколькі ж цярплівыя, безадказныя, простыя і адначасова мудрыя ў сваіх запатрабаваннях гэтыя людзі. Яны ўспрымаюць жыццё такім, якое яно ёсць, – з праблемамі, нязручнасцямі, складанасцямі, і не чакаюць змен да лепшага. Бачыце, нават у тым, што іх вуліца разбурылася, пакрылася выбоінамі, яны адшукваюць і станоўчы момант – ліхачы ўціхамірыліся, баяцца свае аўто пабіць. А як жа самі, на што разлічваюць? На спакойную старасць і шчасце для блізкіх. Хаця б такое, як яны яго разумеюць і якое пакуль што ёсць. З чаркай, скваркай, добрымі людзьмі і шчырай размовай. А, можа, і сапраўды, болей нам нічога і не трэба?
І пчолы – не тыя
Дзед Мікола незадаволены бывае амаль што кожны дзень і ўсім – цэнамі, таварамі, пенсіяй, урачамі, надвор’ем... Паглядзіць тэлевізар, паслухае радыё ці наведаецца ў мясцовы магазін – і пачынае: “бу-бу, бу-бу...”. А калі яшчэ і радыкуліт абвострыцца, то агрэсіі, здаецца, і канца няма:
– Што гэта за лекі, мазі цяпер выпускаюць – курам на смех, – абураецца стары. – Хіба ж імі вылечышся, анічога не дапамагаюць. А грошы затое якія дзяруць! Ды за такія грошы можна некалькі кілаграмаў каўбасы купіць – тыдзень вялікай сям’ёй харчавацца...
– А колькі на іх выйшлася б тваёй любімай “Доктарскай”, – не утрымліваецца ад кпіны жонка. – Вось бы душа парадавалася...
– А што?! – тут жа ўскіпае дзед Мікола. – Ранейшую каўбасу не параўнаеш з сённяшняй ні па цане, ні па якасці. Хіба ў “Доктарскай” ці “Асобай” былі якія дабаўкі, фарбавальнікі?! Не, далёка ім, цяперашнім вытворцам, да брэжнеўскіх каўбас, не скора яшчэ...
– Ну, добра-добра, – супакойвае дзеда жонка. Разышоўся, як той певень. Не дапамагае націранне, схадзі да Валеры-пчаляра, хай паспрабуе пекануць у спіну некалькімі джаламі сваіх працаўніц, можа, і палягчае...
Дзед Мікола яшчэ з дзесятак хвілін “бубніць” нешта сабе пад нос, а пасля нацягвае на сябе чыстую кашулю і выходзіць на вуліцу. Валера – добры пчаляр, мёд у яго салодкі, смачны, лячэбны, дык чаму б і самім пчолам не выступіць у ролі даўнішніх народных лекаў?
Праз нейкія гадзіны дзве дзед Мікола вяртаецца дамоў пасля пчалінага сеанса.
– Ну, і як – дапамагло? – адразу на парозе пытаецца жонка.
– Ат, паслухаўся цябе дарэмна, – адмахваецца дзед. – І пчолы ўжо цяпер не тыя: раней як пекануць, дык у вачах цямнее. А цяпер кусаюць, нібыта камары...
Вось гэта стойкасць, сапраўдная ўпёртасць! Калі ганіць сучаснае, так усё без разбору, нават шчырых пчол-працаўніц. Адным словам, наш чалавек, старой загартоўкі.
Іван Здрок.
(Працяг будзе).
